آن حضرت در برجسته‏ ترین خانواده از نظر اخلاقى، دینى و اجتماعى چشم به جهان گشود و در دامن منزّه ‏ترین افراد رشد کرد. جایگاه مذهبى و دینى آن بزرگوار بسیار بالاست. حسین بن على (علیه السلام) تا هفت سالگى تحت تربیت اشرف مخلوقات عالم حضرت محمد (صلی الله علیه و آله) بود و پس از رحلت آن بزرگوار نیز از توجّهات خاصّه امیرالموحّدین على بن ابى‏طالب (علیه السلام) و فاطمه زهرا (سلام الله علیها)، برترین شخصیّت ‏هاى عالم امکان، بهره ‏مند بود. و از نظر مذهبى، شخصیتى داشت که محبوب خدا و رسولش بود؛ تا جایى که پیامبر (صلی الله علیه و آله) فرمود: «حُسَینٌ منّى‏ وَ انَا مِنْ حُسَیْنٍ» و با این جمله از ارتباط معنوى و یگانگى و توافق فکرى کامل خویش با امام حسین (علیه السلام) خبر داد. پس از شهادت امام حسن (علیه السلام) به عنوان جانشین پیامبر (صلی الله علیه و آله) و امام انس و جنّ مطرح گردید. و هر یک از اینها (شخصیت خانوادگى و مذهبى) در ساختن شخصیت ممتاز امام حسین (علیه السلام) و نهایتاً در پیدایش عاشورا مؤثر بوده ‏اند.

در این بخش درباره خصوصیات فردى امام حسین (علیه السلام) که از سویى محصول آن شجره طیّبه و تربیت خانوادگى است و از سوى دیگر زمینه‏ ساز شخصیت مذهبى و اجتماعى است، سخن مى ‏گوییم و نقش آنها در پیدایش و برآیند حادثه عاشورا در جامعه اسلامى را تبیین مى ‏کنیم.